Uczulenie na nikiel to czesta reakcja alergiczna, często spowodowana noszeniem sztucznej biżuterii lub bezpośrednim kontaktem ze skórą z obiektami zawierającymi ten metal. Powszechne przedmioty zawierające nikiel, mogące wywołać alergię, obejmują między innymi guziki odzieży, klamry pasków, klamki drzwi, klucze, a nawet niektóre metalowe elementy dekoracyjne. Niekiedy nikiel znajduje się również w detergentach, farbach, a nawet w kosmetykach. Możliwe jest także, że nikiel jest obecny w wodzie z kranu lub w pożywieniu – zwłaszcza w warzywach, orzechach, żywnościach konserwowych i zbożach. Notorycznym źródłem tego pierwiastka mogą okazać się również metalowe naczynia kuchenne, które uwalniają nikiel podczas gotowania.
Uczulenie na nikiel – objawy
Uczulenie na nikiel może być szczególnie uciążliwe ze względu na powszechne występowanie tego pierwiastka w otoczeniu. W praktyce oznacza to, że należy zminimalizować kontakt z tym metalem poprzez wybór plastikowych odpowiedników przedmiotów zawierających nikiel lub malowanie powierzchni metalowych bezbarwnym lakierem, aby zapewnić barierę pomiędzy niklem a skórą.
Najczęściej reakcja alergiczna na nikiel ujawnia się tylko przy długotrwałym kontakcie metalu ze skórą. Dlatego zaleca się szczególną ostrożność przy noszeniu biżuterii kosztiumowej, zegarków, a nawet przy korzystaniu z guzików na ubraniach mających bezpośredni kontakt ze skórą.
Repertuar objawów uczulenia na nikiel bywa zróżnicowany. W miejscu kontaktu z przedmiotem zawierającym nikiel (najczęściej są to dłonie, nadgarstki, płatki uszu, okolice pępka w przypadku guzików spodni, klamry pasków czy zamki błyskawiczne) pojawiają się ogniska wyprysku, które uporczywie swędzą, a nawet pieką. Skóra w tych miejscach jest często zaczerwieniona, a czasem mogą pojawić się łuszczące się grudki, krostki i pęcherzyki. Zmiany skórne zwykle pojawiają się w miejscu bezpośredniego kontaktu z alergenem, ale mogą równiez pojawiać się w innych obszarach skóry, które nie miały bezpośredniej styczności z metalem, na przykład poprzez dotyk.
Potrafi pojawić się także reakcja alergiczna na twarzy oraz innych częściach ciała po doustnym spożyciu niklu. Objawia się ona w postaci plamisto-grudkowej wysypki, pęcherzykowego wyprysku lub pokrzywki na skórze. Ostra reakcja alergiczna na nikiel może również prowadzić do odrzucania metalowych implantów stomatologicznych, protez dentystycznych czy płytek ortopedycznych.
Jak leczyć uczulenie na nikiel?
Obecnie żadna metoda nie gwarantuje skutecznego leczenia alergii na nikiel. Możemy jedynie stosować różne metody, aby zmniejszyć ekspozycję na ten alergen i zaradzić powstałym objawom. Najważniejsze jest zminimalizowanie kontaktu z nikiel – to oznacza rezygnację z noszenia sztucznej biżuterii, zegarków i unikanie korzystania z innych produktów metalowych.
W celu leczenia miejscowych objawów alergii na nikiel można stosować leki immunosupresyjne (np. takrolimus) lub glikokortykosteroidy. Ukojenia uczucia swędzenia często umożliwiają leki przeciwhistaminowe. Jeśli dojdzie do bakteryjnego lub grzybicznego nadkażenia zmian skórnych, konieczne może okazać się wprowadzenie dodatkowego leczenia.
Aby uniknąc spożycia niklu z pożwienia, warto unikać produktów spożywczych zawierających nikiel. Mniejszą zawartość niklu mają produkty żywnościowe z upraw ekologicznych, żywność nieprzetworzona, a także składniki diety utrudniające absorpcję niklu z pożywienia, takie jak mleko, taniny czy witamina C. Korzystne dla osób z uczuleniem na nikiel może być również używanie naczyń kuchennych wykonanych z teflonu, emalii lub aluminium oraz unikanie spożywania wody, która długo stała w kontakt z rurami, które mogą być źródłem niklu.
