Gąski: smaczne jadalne grzyby. Przegląd rodzajów i przepisy kulinarne

Gąska to grzyb jadalny z suchych lasów. Rodzai gąsek jest sporo, dlatego warto je poznać i wiedzieć, które są jadane, a których nie wolno spożywać. Jak rozpoznać grzyby z tej rodziny? Poniżej znajdziesz wszystkie przydatne informacje i znajdziesz sprawdzone przepisy, dzięki którym gąski będą dobrze smakowały i zachowają swój aromat.

Gąski — co to za grzyby?

Grzyby te należą do rzędu pieczarkowców. Wyróżnia ich różnorodność – ich rodzajów może być nawet kilkadziesiąt. Określenie gąska pochodzi jeszcze z pierwszej połowy XIX wieku. Są one również znane pod innymi nazwami, takimi jak brzegowłosek, rycerzyk, opieńki czy bedłka.

Warto wiedzieć, że nie wszystkie gąski są jadalne – za pomyłkę podczas zbierania może grozić poważne zatrucie, a nawet śmierć. Dlatego warto nauczyć się rozpoznawać gatunki bezpieczne dla ludzi oraz te, na które powinniśmy uważać.

Jadalne gatunki gąsek

Do gatunków jadalnych gąsek zbieranych w Polsce należą takie jak:

Gąska zielonka

  • to grzyb jadalny rosnący późną jesienią — największy wysyp przypada na okres od października do grudnia,
  • ma charakterystyczny, zielonożółty trzonek oraz delikatne blaszki w tej samej barwie,
  • jej zapach jest lekko zbożowy, pszeniczny,
  • smak ma orzechowy oraz nieco słodki.

Gąska czerwieniejąca

  • ma białawy trzon z szarymi lub brązowo-czarnymi włókienkami i czarno-brązowe łuski (czasem są różowe),
  • ma mączny zapach i smak,
  • czerwienieje podczas przechowywania,
  • występuje przeważnie w lasach liściastych i iglastych, najczęściej pod bukami.

Niejadalne gatunki gąsek

Niestety, smaczne i jadalne gatunki gąsek mogą przypominać inne odmiany, które są groźne dla organizmu człowieka. Należą do nich m.in.:

Gąska tygrysia

Gąskę tygrysią można pomylić z kilkoma grzybami, m.in. z jadalną gąską czerwieniejącą. Jej cechy charakterystyczne to:

  • ochrowo-rdzawy trzon i szaro-brązowy kapelusz z włóknistymi, srebrzysto-szarymi lub szaro-czarnymi strzępkami,
  • po przekrojeniu nie zmienia barwy,
  • przyjemny, lecz niewyraźnym mącznym zapach,
  • występuje w lasach iglastych i liściastych.

Gąski — przysmaki kuchni

Gąski są jednymi z najsmaczniejszych polskich grzybów. Po ich zebraniu należy je dokładnie umyć, ponieważ grzyby te rosną najczęściej na piaskach, a drobne ziarenka chętnie wchodzą między blaszki pod kapeluszem.

Smażone gąski

Składniki: grzyby gąski, mąka, sól, olej do smażenia.

Przygotowanie: Grzyby dokładnie oczyść szczoteczką i umyj w ciepłej wodzie, wypłukując piach. Obetnij nóżki i odsącz kapelusze na sitku. Na patelni rozgrzej tłuszcz. Każdego grzybka posól i obtocz w mące. Kładź na rozgrzany olej i smaż z obu stron do momentu, aż nabiorą złotego koloru.

Gąski marynowane

Składniki: 1 kg grzybów gąsek, 4 szklanki wody, 4 liście laurowe, 10 szt. ziela angielskiego, 300 ml octu, 4 łyżki soli, 3 łyżki cukru.

Przygotowanie: Grzyby dokładnie oczyść szczoteczką i namocz w zimnej wodzie. Z cukru, octu i soli przygotuj zalewę. Do wyparzonych słoików dodaj ziele angielskie i liście laurowe. Na koniec dodaj grzyby i zalej gorącą wodą. Całość odstaw do ostudzenia.

Gąski panierowane

Składniki: grzyby gąski, 3 jajka, 3 łyżki mąki, mleko, sól, pieprz, bułka tarta, olej do smażenia.

Przygotowanie: Wymieszaj jajka, mąkę, odrobinę mleka (ciasto ma mieć konsystencję jak na naleśniki), dodaj sól i pieprz. Zalej tym dokładnie oczyszczone gąski. Po ok. 20 min panieruj grzyby w bułce tartej i smaż na patelni na głębokim tłuszczu.