Owsiki ludzkie to miniaturowe pasożyty, które zasiedlają ludzki przewód pokarmowy, preferując jelito grube. Predysponowane do zarażenia owsicą są głównie dzieci, choć choroba może dotknąć również pozostałych domowników. Jakie działania można podjąć, aby zapobiec owsicy? A jak wygląda owsik i jakie objawy wywołuje? Zapraszamy do lektury.
Co to są owsiki ludzkie?
Owsica to choroba pasożytnicza, wywołana przez obecność niewielkiego nicienia, zwanego owsikiem ludzkim. Wygląd owsików przypomina białawe nitki – mają one niewielkie rozmiary, od 3 mm u samców do 10 mm u samic. Zauważyć je można gołym okiem. Żyją one wyłącznie w ludzkim organizmie, zasiedlając głównie jelito grube, a rzadziej końcowy odcinek jelita cienkiego czy wyrostek robaczkowy. Żywieniem służy im treść jelitowa. Kiedy dojrzeją, przemieszczają się w stronę odbytu, gdzie składają jaja. Średni cykl życia owsika trwa około osiem tygodni.
Źródła zarażenia owsikiem ludzkim
Zarażenie owsikami najczęściej wynika z niewystarczającej higieny. Z uwagi na oralną drogę zakażenia, owsica bywa nazywana chorobą brudnych rąk. Jaja owsików przemieszczają się z odbytu, co może skutkować silnym świądem. U małych dzieci, które trudno powstrzymać od drapania się, jaja pasożyta łatwo przenoszą się na ręce i stąd na różne przedmioty, często wracając do ust dziecka.
Jaja owsików mogą przenosić się również za pośrednictwem bielizny, ręczników czy pościeli zakażonej osoby, a nawet wanny czy deski sedesowej. Jeśli jeden z domowników jest nosicielem owsików, ryzyko zarażenia innych osób wzrasta. Choć rzadko, zarażenie może nastąpić także drogą kropelkową, bowiem jaja owsików są na tyle lekkie, że mogą unosić się w powietrzu wraz z kurzem.
Objawy owsicy
Najbardziej typowym objawem owsicy jest silne swędzenie okolic odbytu, związane z przemieszczaniem się dojrzałych samic owsika w celu złożenia jaj. Dobrze to zauważyć u dzieci skarżących się na swędzenie głównie wieczorami i nocami, co prowadzić może do problemów z zasypianiem lub bezsenności.
Inne znaki to rozdrażnienie, problemy z koncentracją, bóle brzucha czy głowy, a u niektórych dzieci – trudności w kontrolowaniu moczu. Objawy te mogą być łączone z mimowolnym zgrzytaniem zębami. Dodatkowe symptomy to utrata apetytu, podkrążone oczy, bladość skóry czy spadek masy ciała. Niektóre dziewczynki mogą odczuwać swędzenie krocza, wywołane przenikaniem samic owsików do narządów płciowych. U osób dorosłych objawy owsicy są mniej nasilone, ale występują podobnie.
Niefachowe podejście do objawów owsicy może skutkować różnymi powikłaniami, takimi jak problemy z koncentracją, zaburzenia snu, zapalenie żeńskich narządów płciowych, zapalenie jelita grubego, zapalenie wyrostka robaczkowego, zapalenie skóry (na skutek drapania swędzącego miejsca) czy utrata masy ciała.
Rekonesans owsików – badanie kału
Obecność owsików w kale może sugerować cienkie, krótkie nitki. W takim przypadku powinno się przeprowadzić badanie wymazu z okolic odbytu za pomocą taśmy celofanowej, przykładając jej lepką stronę do odbytu. Badanie wymaga kilku prób, gdyż czasem obecność pasożytów można potwierdzić jedynie na podstawie drugiej czy trzeciej próbki. Jeśli nicienie w kale są widoczne gołym okiem, nie ma wówczas potrzeby przeprowadzania dodatkowych badań.
