Strzyżak jeleni, inaczej nazywany strzyżakiem sarnim, latającym kleszczem lub kleszczem ze skrzydłami, jest niezwykle uciążliwym owadem z rodziny pajęczaków. W niektórych regionach nazywany jest również łowikiem lub wszy jelenia. Jest to owad dobrze znany szczególnie osobom często przebywającym w środowisku leśnym, lecz również może on zaatakować człowieka.
Dlaczego strzyżak jeleni nazywany jest latającym kleszczem?
Strzyżak jeleni, ze względu na swój sposób poruszania się oraz swój sposób bytowania, zbierał różne nazwy w zależności od regionu. Najpopularniejsza z nich, latający kleszcz, wynika z tego, iż owad ten, podobnie jak kleszcze, żeruje na krwi zwierząt, a do tego za wyjątkiem skrzydeł, jest do nich dość podobny pod względem budowy ciała.
Gdzie występuje strzyżak jeleni?
Strzyżak jeleni występuje na obszarach o klimacie umiarkowanym, począwszy od Europy, przez północne Chiny i Syberię, aż do Ameryki Północnej. Jest to gatunek typowo leśny, żyjący na obrzeżach lasów, gdzie pasożytuje głównie na jeleniach, sarnach oraz łosiach. Zwierzęta te są dla niego głównym pokarmem, na który poluje od czerwca do września, a wiele osobników, o ile jesień jest ciepła, potrafi przetrwać aż do października czy listopada.
Jak wygląda życie strzyżaka jeleniego?
Gdy strzyżak jeleni zetknie się z ofiarą, traci swoje skrzydła i zaczyna zachowywać się podobnie jak wszy. Pije krew żywiciela, kopuluje, a następnie rodzi larwy. Owad ten jest dość płodny – jedna samica może dać początek 20-30 larwom. Po narodzinach, larwy spadają na ziemię, gdzie czekają aż do następnego lata lub wczesnej jesieni na przepoczwarczenie, a potem – kolejny atak na zwierzę. Bez jedzenia potrafią przetrwać aż do 50 dni, zaś na zwierzęciu mogą bytować pokaźny okres do 10 miesięcy.
Objawy ugryzienia przez strzyżaka jeleniego
Strzyżaki jelenie potrafią obsiąść człowieka całymi chmarami. Wczepiają się w ciało oraz włosy za pomocą łapek zaopatrzonych w haczyki i niestety bardzo trudno jest je wyciągnąć. Po ich ugryzieniu, zazwyczaj następnego dnia pojawia się swędząca grudka, która zaczyna boleć. Taki stan może utrzymywać się przez dłuższy czas, najczęściej 2-3 tygodnie, jednak czasami zdarza się, że objawy trwają nawet i do roku. Niektóre osoby mogą doświadczyć także wtórnej reakcji alergicznej manifestującej się silnie swędzącymi, rumieniowymi zmianami skórnymi utrzymującymi się przez kilka miesięcy.
Czy strzyżak jeleni może przenosić choroby?
Strzyżak jeleni może potencjalnie przenosić bakterię zwaną Bartonella schoenbuchensis, która wywołuje nieprzyjemne zmiany skórne. Mogą one być także nosicielami bakterii z rodzajuAnaplasma – powodującej anaplazmozę oraz Borrelia, która prowadzi do boreliozy. Należy jednak podkreślić, że jeszcze nie zostało to do końca potwierdzone naukowo. Szczególnie groźne może być ugryzienie strzyżaka jeleniego dla małych dzieci i osób uczulonych na jad tych owadów, u których może dojść do silnej reakcji skórnej, a także problemów z oddychaniem.
Jak ochronić się przed strzyżakiem jelenim?
Niestety, z racji swojej budowy ciała, strzyżak jeleni jest w stanie przeniknąć praktycznie wszędzie i niestety trudno jest zabezpieczyć się przed nim ubraniem. Jedyne co może pomóc, to zakładanie jasnych ubrań podczas spacerów po lesie, bowiem wiadomo, że latające kleszcze atakują głównie ciemno ubarwione zwierzęta. Bez względu na środki ostrożności, pamiętajmy o konieczności dokładnej kontroli ciała po powrocie z leśnej wycieczki.
