Depresja jest jedną z najbardziej powszechnych chorób psychicznych, a jednocześnie jedną z najmniej zrozumianych. Często łączona jest ze smutkiem i uczuciem przygnębienia, które są jej typowymi objawami, ale depresja ma wiele twarzy. Może występować bez klasycznego objawu przygnębienia – w takim przypadku mówimy o depresji maskowanej. Ten rodzaj depresji wyraża się przede wszystkim poprzez objawy fizyczne, a o jej istnieniu świadczy powtarzanie się różnych dolegliwości somatycznych. W tym artykule dowiesz się więcej na temat depresji maskowanej, jej objawów i metod leczenia.
Co to jest depresja maskowana?
Depresja maskowana, znana również jako subdepresja, ekwiwalent depresji, depresja bez depresji, depresja ukryta czy depresja somatyczna, to rodzaj depresji, który nie objawia się typowymi dla tej choroby oznakami takimi jak: przygnębienie, obniżony nastrój czy brak motywacji. Zamiast tego, choroba przybiera postać różnych symptomów fizycznych. Mogą to być zaburzenia snu, lęki, różnego rodzaju dolegliwości somatyczne i zespoły bólowe. Symptomy te są często mylone z chorobami somatycznymi, przez co pacjenci i lekarze starają się zwalczyć je za pomocą tabletek przeciwbólowych, leków czy zmiany diety.
Fazy depresji maskowanej
Depresja maskowana może występować jako wstępem do typowego epizodu depresyjnego lub jako jego faza zstępująca – utrzymująca się po ustąpieniu klasycznych objawów. Często więc towarzyszą jej częściowe objawy typowe dla depresji, takie jak obniżony nastrój, brak motywacji, apatia i niskie poczucie wartości, ale są one zwykle mało zauważalne.
Rodzaje depresji maskowanej
Depresja maskowana przybiera postać różnych masek. Specjaliści wyróżniają pięć głównych rodzajów masek depresji maskowanej:
Maski bólowe
Depresja maskowana może objawiać się jako różnego rodzaju bóle, takie jak bóle głowy, mięśni (pleców, karku, barków, ramion), narządów płciowych, nerwów (np. kulszowego), a nawet serca.
Maski wegetatywne i psychosomatyczne
Obejmują one takie objawy jak swędzenie skóry, zespół niespokojnych nóg, problemy z trawieniem(nudności, zaparcia, kolki), kołatanie serca, skoki ciśnienia, zaburzenia cyklu miesiączkowego u kobiet, zaburzenia popędu płciowego, zawroty głowy, trudności z koncentracją, a także problemy z pamięcią i przyswajaniem informacji.
Maski psychopatologiczne
W tym wypadku depresja maskowana może przybierać postać zaburzeń lękowych (lęk przewlekły lub ataki paniki), fobii i natręctw (głównie agorafobia, jadłowstręt).
Maski behawioralne
Te maski depresji maskowanej obejmują zmiany w postępowaniu lub nawykach mających na celu odwrócenie uwagi od choroby, takie jak uzależnienie od alkoholu, leków lub narkotyków, a także objadanie się czy zakupoholizm.
Zaburzenia rytmów okołodobowych
Depresja maskowana może również objawiać się jako trudności z zasypianiem, bezsenność lub nadmierna senność w ciągu dnia.
Jak zdiagnozować i leczyć depresję maskowaną?
Diagnostyka depresji maskowanej jest trudna, ponieważ jej objawy są często mylone z typowymi chorobami somatycznymi. Przykładowo, ból głowy może być błędnie diagnozowany jako nawracająca migrena, bóle mięśni czy nerwów mogą być kojarzone z dyskopatią, a bóle serca z chorobą wieńcową. Zanim u chorego zostanie postawiona prawidłowa diagnoza, może on leczyć się przez długie miesiące, a nawet lata, u różnych specjalistów. Prawidłowe rozpoznanie depresji maskowanej następuje zwykle dopiero wtedy, gdy zlecone badania nie wykazują żadnych nieprawidłowości, a leki nie przynoszą oczekiwanej poprawy.
Podstawową metodą leczenia depresji maskowanej są antydepresanty. Dobiera i przepisuje je lekarz psychiatra. Ważnym elementem terapii jest także psychoterapia, która przyspiesza proces leczenia i zmniejsza ryzyko nawrotu choroby.
Czy istnieje test na depresję maskowaną?
Nikt nie opracował dotąd skutecznego testu diagnostycznego na depresję maskowaną. Istnieje test do diagnozy klasycznej depresji, zwany testem Becka, ale ze względu na brak typowych objawów depresji, może on nie być pomocny w przypadku depresji maskowanej.
